kıbrıs ingiltere londra lefkoşa
DOLAR
32,3652
EURO
34,9611
STERLIN
40,9450
BITCOIN
$70.447
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
LONDRA
Hafif yağmur
14°C
LONDRA
14°C
Hafif yağmur
Cumartesi Kapalı
13°C
Pazar Orta şiddetli yağmur
="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 300 300" enable-background="new 0 0 300 300">
9°C
Pazartesi Hafif yağmur
="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 300 300" enable-background="new 0 0 300 300">
11°C
Salı hafif yağmur
="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 300 300" enable-background="new 0 0 300 300">
15°C

Petrol fiyatları düşerken

18.10.2014
0
A+
A-

Petrol fiyatları özellikle son haftalarda hızlı bir şekilde düştü. Avrupa’nın temel aldığı Brent tipi petrolün varili 85 dolara indi. ABD’de fiyat 80 dolara kadar düştü.

Petrol fiyatları özellikle son haftalarda hızlı bir şekilde düştü. Avrupa’nın temel aldığı Brent tipi petrolün varili 85 dolara indi. ABD’de fiyat 80 dolara kadar düştü. Halbuki bu yılın haziran ayında bir varil ham petrolün fiyatı 115 dolardı. Haziran’dan bu yana yüzde 24’lük bir gerileme söz konusu. Petrol fiyatının 60-70 dolara kadar düşebileceği yönünde tahminler de var. Kasım ayında yapılacak OPEC toplantısında bu konu ele alınacak. Suudi Arabistan ve diğer üye ülkeler ortak bir tavır oluşturabilirse petrol üretimi kısılarak fiyatların artması için çaba harcanabilir. Ancak, Kuveyt petrol bakanı, petrol üretimini kısmanın zor olduğunu söyledi.

Fiyatlardaki düşüş eğiliminin ne kadar süreceğini ve ne büyüklükte olacağını bilmiyoruz ama uluslararası ilişkiler açısından olası sonuçlarını değerlendirmekte yarar var. Düşük petrol fiyatlarının biz tüketiciler ve petrol ithal eden ülkeler için iyi haber, petrol ihraç eden ülkeler için kötü haber olduğu malum. Tüketiciler petrol fiyatlarındaki düşüşün kendilerine yansımasını hissetmeye başladılar. Peki, bütçelerinin önemli kısmını petrol gelirlerinden elde eden ülkeler için şimdiki fiyat düşüşü ne anlama geliyor? Rusya, Suudi Arabistan, Venezuela, İran, Nijerya gibi ülkeler bu durumdan nasıl etkilenecek? Özellikle Rusya’nın durumu çok önemli. Petrol fiyatlarındaki düşüş global ekonomiyi ne yönde etkileyecek?

Petrol fiyatlarının niçin düştüğü konusunda ortak bir görüş yok. Bu konuda ilginç komplo teorileri de ortalarda dolaşıyor. Global ekonominin yavaşlaması, petrol üretiminin artması, enerji tasarrufunun gelişmesi, doğal gazın petrolün elindeki pastanın bir kısmını alması akla gelen bazı faktörler. Nedeni ne olursa olsun petrol fiyatları düşüyor. Bu eğilim uzun vadeli olur mu? Olabilir.

Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından iki yıl önce yayınlanan bir rapora göre dünyada 20 ülke gelirlerinin en az yarısını petrolden elde ediyor. Suudi Arabistan, Kuveyt, Nijerya, Libya, Irak, Azerbaycan, Cezayir bu ülkeler arasında. Diğer 10 ülkenin gelirinde petrolün payı yüzde 50 ile yüzde 25 arasında. Petrol fiyatlarındaki düşüşün petrol gelirlerine bağımlı bu ülkelerin durumunu etkileyeceği ortada. Fiyatlar düşmeye veya düşük kalmaya devam ederse ekonomilerini çeşitlendirmeyi başaramamış ülkeler üzerindeki baskı artacak. Foreign Policy dergisi sitesinde yer alan Daniel Altman imzalı yazıya göre Nijerya, Çad, Fildişi Sahili, Myanmar gibi ülkeler tamamen çökebilir. Diğer petrol ihracatçısı ülkeler farklı düzeylerde zorluklar yaşayacaklar. Siyasal ve sosyal istikrarsızlık gündeme gelebilir. Petrol ihraç ettiği halde ekonomisini çeşitlendirdiği için bu gelişmelerden fazla etkilenmeyecek ülke Norveç’tir.

Ukrayna konusunda Batı ile ciddi anlaşmazlık yaşamakta olan Rusya bu gelişmelerden nasıl etkilenebilir? American Interest dergisinde yayınlanan Bloomberg verilerine göre petrol fiyatları 104 doların altına düştüğü zaman Moskova için kırmızı ışık yanar. Petrol fiyatları 90 dolar olduğunda Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 1.2’si oranında bütçe açığı ortaya çıkar. Fiyatlar 80 dolar olursa bütçe açığı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 2.3’üne yükselir. Şimdi fiyat 85 dolar olduğuna göre Rusya ciddi bütçe açığı sorunu ile karşı karşıya kalacak. Bir uzman “Fiyatlar uzun süre 80 doların altında kalırsa, Rusya ekonomisi için ciddi sorunlar baş gösterebilir, ekonomik resesyon derinleşebilir” değerlendirmesinde bulundu. Rusya’nın elinde ciddi miktarda para rezervi var ve kısa vadede bu paraları kullanabilir. Ama, düşük fiyatlar uzun süreli olursa bu rezervler tükenecek. Batı ile mücadelesinde Putin’in bu gerçeği göz önünde bulundurması gerekiyor.

ABD petrol üreticileri de fiyat düşüşünden olumsuz etkileniyor. Global petrol üretimindeki artışın bir bölümü ABD’den kaynaklanıyor. Düşük fiyatlar bazı petrol üreticilerini zorlayacak. Ancak, ABD’nin petrol faturası çok yüksek ve fiyatlardaki düşüş ABD tüketicileri için 200 milyar dolarlık tasarruf anlamına geliyor. Yani tüketiciler bu işten kazançlı. Petrol fiyatlarındaki düşüş enerji faturası çok yüksek olan Türkiye’yi de olumlu yönde etkiliyor.  Petrol fiyatlarında 10 dolarlık gerilemenin Türkiye’nin cari açığında 4-5 milyar dolar civarında azalmaya yol açtığı tahmin ediliyor. Dolayısıyla petrol piyasasındaki gelişmeler Türkiye’yi rahatlatıcı nitelikte. Fiyatlar pompaya yansıdıkça tüketiciler de bundan yararlanıyor.

Petrol fiyatlarında gözlemlenen sert düşüşün uzun süreli olması ekonomik ve jeo-politik sonuçlar doğuracak. Bazı ülkeler kaybederken, bazı ülkeler ve tüketiciler kazanacak. Konu son derece önemli.

Yazarın Diğer Yazıları
Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.