Burma’nın (Myanmar) Arakan bölgesindeki Müslümanlara karşı insanlık suçu işleniyor ve dünya bu trajediyi sadece izliyor. Burma, Rohingya diye bilinen Arakan Müslümanlarına vatandaşlık hakkı vermiyor. Müslümanların bölgeden kovulmaları için her türlü baskı, şiddet uygulanıyor. Budist çoğunluk Müslümanlara karşı insanlık suçu işlerken Burma hükümeti seyirci kalıyor. Saldırıların başını Budist din adamları çekiyor. Siyasi partiler, çeşitli gruplar, bölgesel örgütler saldırıları destekliyor. Kaçan Müslümanların geri dönmemesi için kasabaları, köyleri, evleri yakılıp yıkılıyor. Katliamlar yapılıyor. Ayrımcılık, koordineli saldırılar, toplu mezarlar karşısında Müslümanlar hayatlarını kurtarmak için kaçıyorlar. Gemilerle komşu ülkelere ulaşmaya çalışıyorlar. İnsan kaçakçıları bu durumdan yararlanarak büyük paralar kazanıyorlar. Human Rights Watch örgütünün verilerine göre 2015 yılının ilk üç ayında 28 500 Arakan Müslümanı gemilerle komşu ülkelere kaçmaya çalıştı. Şimdi bu rakam çok daha arttı.
Komşu ülkeler (Endonezya, Tayland, Malezya, Bangladeş) uluslararası yükümlülüklerine rağmen gemilerdeki insanlara yardım etmiyorlar. Bazen gemileri geri gönderiyorlar. Halen binlerce insan küçük gemiler içinde denizlerde aç, susuz, perişan hayat mücadelesi veriyor. Bazen balıkçı tekneleri onlara yardım ediyor. Çok sayıda insan denizde boğuluyor. BM verilerine göre bu yılın ilk üç ayında 300 kişi denizde boğularak öldü. Şimdi bu rakam çok daha yüksektir. Devam eden bu trajediye dünya maalesef seyirci kalıyor. İnsan hakları konusunda mangalda kül bırakmayanlar, uluslararası hukuk nutukları atanlar, Arakan Müslümanlarının trajedisini sadece izlemekle yetiniyorlar. Ayıplar olsun. Sami Kohen bugünkü yazısında haklı olarak “İnsanlık öldü mü?” sorusunu sordu. Human Rights Watch gibi insan hakları örgütleri bu konuda hem Burma hükümetine, hem de mültecilere insani yardım vermeyen komşu ülkelere eleştiriler yapıyorlar. Raporlar hazırlıyorlar. Ama Müslümanların trajedisi devam ediyor.
Human Rights Watch’un verilerine göre halen açık denizlerde 8 bin civarında insan hayatta kalma mücadelesi veriyor. 10 Mayıs’ta 2 bin civarında Arakan Müslümanı ve Bangladeşli haftalarca denizde kaldıktan sonra Malezya ve Endonezya’ya vardı. 11 Mayıs’ta Endonezya makamları mülteci yüklü bir gemiyi geri gitmeye zorladılar ve gemi Malezya’ya yöneldi. Malezya, gemileri geri çevireceğini ve karaya çıkanları sınır dışı edeceğini açıkladı. Tayland hükümeti de Arakan Müslümanlarını taşıyan gemileri geri gönderme politikası benimsediğini açıkladı. Bangladeş, Arakan Müslümanlarını taşıyan gemileri geri dönmeye zorluyor ve insanların hayatını tehlikeye atıyor. Bazen donanma gemileri mültecileri kurtarıyor. Sorunun kaynağı elbette Burma’dadır. Burma hükümetinin insanlık suçlarına, katliamlara göz yummasıdır. Komşu ülkelerin tavrı trajediyi daha da büyütüyor, çok sayıda insanın hayatına mal oluyor. İnsani kriz yaşanıyor. Ve dünya bu durumu sadece izliyor.
2012 yılında Arakan bölgesindeki Müslümanlara karşı saldırılar doruk noktasına ulaşmış, insanlık suçu kapsamına giren suçlar işlenmiş, on binlerce insan evlerinden, yaşadıkları yerlerden sökülüp atılmış, mülteci kampları dolup taşmıştı. BM’nin tespitlerine göre bu saldırılar 1990’lı yıllardan beri devam ediyor. Aslında sorun İkinci Dünya Savaşı yıllarına kadar uzanır. Burma, 1948 yılında bağımsız oldu. Nüfusunun çoğunluğu Budist’tir ve Müslümanlara karşı hep ayrımcılık yapılmıştır. Devlet, Müslümanlara vatandaşlık hakları tanımayarak ezilmelerine göz yumuyor. Belli ki devlet de bölgenin Müslümanlardan temizlenmesini istiyor. Uluslararası hukuka göre sivillere karşı sistemli olarak saldırılar düzenlenmesi, bir grubun sistemli olarak hedef alınması insanlık suçudur. Burma’da bu suç işleniyor ama önüne geçen yok. Hesap soran da yok. Uluslararası topluluk, büyük güçler, BM, Burma hükümetinden Müslümanlara yönelik ayrımcılığa son vermesini, vatandaşlık yasasını değiştirerek Müslümanlara vatandaşlık hakkı tanımasını, bu insanların güvenliğini sağlamasını ve topraklarına, kasabalarına, köylerine geri dönmelerine olanak verilmesini talep etmeli, bu yönde ciddi baskı uygulamalıdır. İnsanlık suçu işleyenlerin cezalandırılması için gerekli çalışmalar başlatılmalıdır. İnsan hakları hukukunun hayata geçirilmesi ve bunun denetlenmesi gerekiyor. BM bu konuda önemli rol oynamalıdır.
Güneydoğu Asya denizlerinde devam etmekte olan ve ekranlarımıza yansıyan korkunç trajedi karşısında duyarsız kalamayız. Bu konuda sesimizi yükseltmek, uluslararası topluluğun harekete geçmesini talep etmek hepimizin görevidir. Azınlıkta oldukları için ayrımcılığa uğrayan, şiddete maruz kalan insanların trajedisi ve uluslararası toplumun buna seyirci kalması uluslararası sistem konusunda önemli dersler içerir.
