Kıbrıslı Rumlar 22 Mayıs’ta parlamento seçimleri için sandık başına gidecekler. Bir haftalık Paskalya arasından sonra seçim kampanyası son aşamasına giriyor. Başkanlık sistemi nedeniyle parlamento seçimleri iktidar konusuyla doğrudan ilgili olmasa da siyasal güçler dengesini yansıtması, yasama sürecini belirlemesi ve başkanlık seçimlerine yönelik ittifak çalışmalarının yolunu açması açısından önemlidir. Parlamento seçimlerinden sonra Kıbrıs Rum siyasetinin gündemine yavaş yavaş Şubat 2018’de yapılacak başkanlık seçimleri girecek.
22 Mayıs seçimleri derin ekonomik kriz yaşamış bir toplumun siyasi partilere bakışını yansıtacak. Üç yıllık kemer sıkma programı tamamlanmış olsa da ekonomik zorlukların tamamen giderildiği söylenemez. Anketler, 22 Mayıs seçimlerine giderken, seçmenler için en önemli konunun ekonomi olduğunu gösteriyor. Ekonominin krizden çıkma yoluna girmesi DİSİ iktidarı yönetiminde gerçekleştiği için bu parti sandıktan en güçlü parti olarak çıkacak. Bu çok anlaşılır bir şey. Ekonomik kriz AKEL iktidarı döneminde patlak vermişti. Hristofyas hükümetinin krizi kötü yönettiği görüşü yaygın. Buna rağmen 22 Mayıs’ta AKEL’in de tatmin edici sonuçlar alması bekleniyor. Aslında parlamento seçimleri Kıbrıs Rum siyasetinde ciddi bir değişiklik yaratmayacak. DİSİ birinci, AKEL ikinci, DİKO üçüncü sırada olmaya devam edecek. Dördüncü sırada değişiklik olacak. EDEK’in yerini Yorgos Lillikas liderliğindeki Vatandaşlar Hareketi alacak. Barajın yükseltildiği bu seçimlerde diğer küçük partiler için esas hedef meclise girmeyi başarmak olacak.
Seçimlere üç hafta kala GPO araştırma şirketi tarafından AKEL için yapılan anketin sonuçları bize önemli ipuçları veriyor. Diğer anketlerin sonuçlarının çok farklı olması beklenmiyor. 15-21 Nisan tarihleri arasında yapılan GPO anketine göre seçmenler için en önemli konu ekonomi. “Sizce en önemli sorun nedir?” sorusuna yüzde 62.7 ekonomik kriz, yüzde 53.2 Kıbrıs sorunu, yüzde 38 işsizlik, yüzde 30.1 sağlık, yüzde 14.9 eğitim, yüzde 14.3 emeklilik-sosyal sigorta, yüzde 8.9 ulusal güvenlik konuları, yüzde 8.7 mülteciler cevabı verilmiş.
Ankete göre seçimlere girecek partilere verilen destek şöyle: DİSİ yüzde 25, AKEL yüzde 22, DİKO yüzde 9, Vatandaşlar Hareketi yüzde 6.4, Dayanışma yüzde 4.5, EDEK yüzde 4, Çevreciler Hareketi yüzde 3, ELAM yüzde 1.9. Önceleri çok yüksek görünen oy vermeyecek seçmenlerin oranında düşüş var. Seçimler yaklaştıkça bu oran daha da düşebilir. Yukarıdaki verilere göre en az 6 parti meclise girmeyi başaracak. Çevreciler Hareketi’nin de barajı aşması durumunda mecliste 7 parti temsil edilecek. Meclise giren partiler Ulusal Konsey’de temsil edilme, Kıbrıs müzakereleri konusunda söz söyleme ve devlet katkısı alma hakkını kazanıyorlar. Bayan Eleni Theocharous liderliğinde kurulan Dayanışma hareketi dışında siyasi arenada değişiklik yok. Mecliste de fazla değişiklik olmayacak.
Seçmenlerin politikacılara bakışı siyasi partilere bakıştan farklı. En popüler politikacı yüzde 48.8 ile Nikos Anastasiadis. Burada ilginç olan ikinci sırada DİSİ veya AKEL liderlerinin değil Bayan Eleni Theocharous’un olması. DİSİ’den ayrılarak Dayanışma hareketini kuran Bayan Theocharous yüzde 45.1 ile ikinci en popüler politikacı konumunda. Üçüncü sırada yüzde 43’le AKEL Genel Sekreteri Andros Kiprianou, dördüncü sırada yüzde 42.6 ile DİKO Başkanı Nikolas Papadopoulos, beşinci sırada yüzde 42.1 ile Çevreciler Hareketi lideri Yorgos Perdikis, altıncı sırada yüzde 40.1 ile Vatandaşlar Hareketi lideri Yorgos Lillikas, yedinci sırada yüzde 33.8 ile EDEK lideri Marinos Sizopoulos ve en geride yüzde 32.9 ile DİSİ lideri Averof Neofitou. Bu rakam en büyük partinin lideri olarak Neofitou için hiç de iyi değil.
Parlamento seçimlerinin sonuçları Kıbrıs müzakere sürecini etkiler mi? Önemli bir etkisi olmaz. Kıbrıs sorununda DİSİ ve AKEL, seçmenlerin yarısından fazlasının desteğini alıyor. Anastasiadis de Kıbrıs konusunda yüzde 52.5 oranında desteğe sahip. Bu oran DİSİ ve AKEL’in Kıbrıs konusunda aldığı desteğin oranına çok yakın. DİSİ ve AKEL müzakere sürecine destek verdiği sürece müzakereler açısından şimdiki durumdan farklı bir durum oluşmaz. Ancak başkanlık seçimleri yaklaşmaya başlayınca iki büyük parti diğer partilerle ittifak arayışı içine girecek. Hem Hristofyas, hem de Anastasiadis başkanlık seçimlerini DİKO ve EDEK’le işbirliği yaparak kazanmıştı. Şubat 2017’de başkanlık seçimlerine bir yıl kalmış olacak. Dolayısıyla müzakerelerde ilerleme sağlanması için fırsat 2017 yılının ilk çeyreğine kadar. Sonra siyasi atmosfer değişmeye başlayacak. Devam eden müzakerelerde ciddi çözüm perspektifi görülmezse büyük partiler ittifak arayışlarına daha erken de başlayabilirler.
